KHÁI QUÁT THẦN ĐẠO
1. THẦN ĐẠO SƠ KỲ
Văn hoá đời sống đi đôi với tín ngưỡng dân gian trước tất cả mọi chiều hướng tư duy , tư tưởng triết lý con người . Nó hình thành nên tôn giáo một cách tự nhiên như người ta nghĩ tới một Ông Thần – Vị Thần Nông Nghiệp - Thần Lúa hay Thần Nông cách đây khỏang một vạn , hay năm bảy ngàn năm . Cũng như thấy Sét đánh tóe lửa , nghe tiếng gầm gừ trong cõi hồng hoang , thiên địa mịt mờ , người ta tưởng đến một vị Thần - Thần Sấm , Thần Sét .
Và mỗi buổi sáng , khi mặt trời lên người ta vui mừng vì có Thần Ánh sáng , Thần Thái Dương , đêm tối âm u , lại lo sợ Ma vương Ác quỷ .
Nhìn mặt đất thấy sông , núi , rừng rậm , người ta liên tưởng đến Thần Sông , Thần Núi . Nhìn bầu trời mênh mông vô tận , người ta gọi vòm trời hay Ông Trời . Sống hái lượm sinh đẻ trên mặt đất lại luôn nghĩ tới Bà Mẹ Đất . Nhìn ra các sinh vật sống động người ta nghĩ tới có một Đấng siêu phàm sinh ra , và ta gọi là Đấng Tạo Hóa . dân gian gọi là Ông Trời , là Mẹ Đất .
Sắc phong thần Châu Đốc .
Suy nghĩ đến cùng , người ta tôn thờ Đấng Tạo Hóa đã sinh ra muôn lòai . và tôn kính vì sợ hãi vì biết ơn ‘’ Nhờ ơn Trời ‘’.
Các câu kêu thảng thốt từ dân gian như Trời Đất ơi ! là cách thể hiện nguyên lý tuyệt đối đầu tiên của người Việt và đó cũng là vị Thần linh tối cao – sinh hóa muôn lòai . Đó cũng là nguyên lý tối thượng để hình thành nên hệ thống tín ngưỡng Việt tộc Thần Đạo từ cổ đại .
Bạch hạc
Tín ngưỡng tôn thờ Thần linh từ khai thiên lập địa đã có trên hình mai rùa Thần , sứ giả Việt Thường Thi đem cống Rùa Thần , Chim Trĩ trắng cho Đường Nghiêu
Chim trĩ trắng
( đời Nhà Châu , sứ giả Việt thường , một bộ tộc trong 15 bộ tộc Việt đã qui tụ dưới chân vua Hùng thời mở nước , Tiền Hán Thư- Sử Ký Tư Mã Thiên đều có ghi chép việc này …)
 Dựa theo rùa này lập thành quẻ Tiên thiên Bát quái |
Trở lại với tín ngưỡng dân gian và chúng ta thử hệ thống lại theo hệ tôn thờ Thần linh của dân tộc Việt .
Từ Thần thọai và truyền thuyết ngừơi Việt thờ Thần linh có nhiều dạng sau đây :
 |
Rùa trưng bày trong Đền Ngọc sơn
- Các vị Thần siêu nhiên
Đấng Tối Cao – Ông Trời , Mẹ Đất ,
Thần Thái Dương thờ Mặt Trời
Thần Nguyệt Hằng thờ Mặt Trăng
Thần Sông – Thủy Thần
Thần Núi – Thần Đồng Cổ - Thần Tản Viên
Thần Sấm , Sét , Giông , Bão , Mưa , Lửa …
Nói chung , một số hiện tượng siêu nhiên và đó là năng lực siêu nhiên hoá ra Thần của Thần thoại Việt Nam
Vị Thần cai quản mặt đất – cõi dương vị Thần cai quản ban đêm hay cõi tối – cõi chết – như Diêm Vương âm phủ .
Đền Đồng Cổ
2 . Có những vị Thần từ trên trời biển linh xuống cứu bệnh ( dịch tể ) cho dân đó là những Thiên Thần được dân gian tôn thờ ( lập đền thờ )
Đền Trấn Võ
Chùa tiên ở Lạng sơn .
3. Có các Thần linh – do từ các sinh vật như
Thần Tượng ( voi ) Điện Voi ré 15 vị Thần phù hộ voi
Thần Hổ
Thần Rắn
Thuồng luồng ( tích Lạc Long Quân giết thuồng luồng cứu dân )
Thần Long Đổ
Thần Bạch Mã , Thần Bạch Hạc ( 1)
Thần Kim Quy , Thần Đồng Cổ (2)
Thần Cẩu Nhi ( thờ Chó Thần ) (3)
Đền Bạch Mã
Điện voi ré - Huế
Lăng cá ông - từ Internet
4. Các vị Thần từ cây cối và vật ( tín vật của vua ) được tôn thờ
Thần Cây Thị , Thần Cây Đa , Thần Cây Chiên Đàn .
Thần khối vàng ( của Vua Minh Mạng đặt trên tay bà phi yêu dấu vừa mất để chôn theo )
Cây dao Thần ( tục phát Đao Điền )
Tà Thần ( Dâm Thần ) Nghiêm Nhan đời Trần .
1. Đất Phong Châu thời thượng cổ có 1 cây lớn gọi là Chiên Đàn cao to , cành là rậm rạp , có chim hạc đến làm tổ ở trên nên gọi đất ấy là Bạch hạc , cây đó sống đã lâu không biết mấy ngàn năm ( Lĩnh Nam Chích Quái ).
2. Sau này có xây dựng được Đền Thiêng Thần đạo thì thờ Trời ở trên Đàn cao nhất . Có hình Nhật Nguyệt quang Thần ở hai bên bầu trời , tượng trưng cho lẽ âm dương của Trời Đất . Trong khi đó vẫn trùng tu lại Điện thờ Thần Đồng Cổ ( từ thời Lý , Trần ) , Đền Nam Giao đời nhà Nguyễn .
3. Đọc Tây Hồ Chí .
--------
Cây đàn tranh của Chu Mạnh Trinh
Đền thờ Chu Mạnh Trinh - hungyentv.vn
Cây gươm lịnh của Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi - vannghetiengiang.
Chiếc chiếu Tà Niên ( chiếc chiếu nhuộm máu của Người anh hùng Nguyễn Trung Trực khi bị Pháp hành quyết ông tại Chợ Rạch Giá ) . Ông thường hiển thân , hiển lộng thần oai rất linh thiêng và được nhân dân nơi đây sùng bái .
Chiếu Tà niên - Nguyễn Trung Trực khi chém máu ông đổ trên chiếc chiếu này .(vovinamus )
Chiếu dời đô về Thăng Long
- Các vị Thần là những anh hùng hào kiệt , là anh thư , là tướng bảo vệ nền độc lập Tổ quốc .
Tất cả từ đời vua Hùng cho mãi đến ngày nay , anh linh của các quốc công đều được tôn thờ ở Miếu đường , ở Lăng , ở Đình , ở Trấn .
Lăng ông Bà Chiểu
Suốt giòng lịch sử Việt cho thấy rằng những người có công cứu nước giúp dân , khai sáng khi chết đều có sắc phong của Vua cho làm Thần ở nơi sinh quán của mình – gọi là Thành Hòang .
Mỗi năm đều có sự vọng bái , tế lễ - ở các đình miếu làng xã – càng ngày càng vinh hiển .
Như thế , đạo thờ tất cả Thần minh là Thần Đạo hay gọi là Thiên Nhân Thần Đạo , nên từ xưa , dân tộc Việt đã sớm xuất hiện một tín ngưởng chính thống từ vua Hùng lập nước đến nay : thần đạo bao gồm cả Thần và Tiên từ thượng cổ .
Đình Phong Phú - Thủ Đức
Người dân coi đó là việc tôn thờ Thần linh trong quan niệm Thần bất tử . Vạn vật ư linh – Mà sự tôn kính – linh cảm – linh ứng vô cùng phong phú của dân tộc vậy . Sống làm người tốt , có danh vị , chết được triều đình ban sắc cho dân làng hay tỉnh thành thờ cúng hương khói bốn mùa để nhớ ân đức .
Bản sắc phong thần .
Như thế nên trên hết là ý trời , luật trời định , lẽ trời biến diễn vô cùng . Cũng là nguyên lý âm dương dịch hóa .
Thần Đạo là đạo thờ Trời như các dân tộc thượng cổ , mỗi tôn giáo đều có một Ông trời . Ấn Độ gọi là Brahman , Do Thái gọi là Thượng đế , Diêu , Tàu gọi là Ngọc Hòang , Hồi Giáo gọi là Alắc ( Allah ) . Việt Nam
Thần Đạo Nhật thờ Thái Dương Thần Nữ
Thần Đạo Việt Nam
Ở Ai Cập có Thần khổng lồ , Việt Nam có bà Tồ Cô – Thần Núi Tổ - Núi Tản Viên – Thần Trống Đồng vừa là Thần Núi Đồng Cổ …
Các chiến binh tử trận linh hồn họ đều về núi Kim Nhan , Nghệ An , hay được thờ ở Miếu Âm Hồn theo sự thành lập đền thờ chiến sĩ trận vong của Vua Minh Mạng .
Chùa Một cột - Chùa Diên Hựu
Trước thời Bắc thuộc - Thần Đạo của Người Việt đã có đền thờ Phù Đổng Thiên Vương ( Thần đồng đuổi giặc Ân )
Có đền thờ Thần Đồng Cổ tượng trưng cho uy lực của Trời – Trên mặt trống đồng Đông Sơn có ngôi sao nhiều cánh hình mặt trời . Mỗi kỳ tế lễ Vua quan triều đình đều ra Đền Đồng cổ mà lập lời thề trước Trời Đất Thần Linh chứng giám . Đời sống văn hoá từ trước và trong thời đại 18 vị Vua Hùng đã có Thần linh , thờ các vị tiên sư ,dạy các hòang từ - Thần Đồng Cổ như vị v chiến thắng cùng với Thần Núi Tàn Viên ( đền thờ Tản Viên Sơn Thần ) gọi là Tản Viên Sơn Thánh – Khi giặc đến thì cả làng , nước đều đánh giặc .
Thường thì trong đạo quân Nam
Trong chiến đấu , người Việt lúc nào cũng tin tưởng có trời Đất phù hộ . Có Thần sông núi che chở vì thế mà Thần Đạo phát triển sâu rộng ở khắp nơi và đã trải qua từ muôn đời .
Biểu tượng của Thần Đạo và cơ sở của Thần Đạo ở làng xã là ngôi đình làng , ở cung điện Vua chúa là Đền Vua , Thần Đạo không chỉ thờ Thần linh mà còn là một nếp sống hòan diện , một hệ thống văn hóa sâu xa bền bỉ , trãi dài theo giòng lịch sử trường tồn của người Việt .
Cọc Bạch Đằng
No comments:
Post a Comment