681-08-07-17- SAT- TRANG NGUYEN VN - BIA DA - KHOA THI - TOT NGHIEP PH 2017 - HINH TONG HOP BY NAMNHIEN
Trạng nguyên (chữ Hán: 狀元) là danh hiệu thuộc học vị Tiến sĩ của người đỗ cao nhất trong các khoa đình thời phong kiến ở Việt Nam của các triều nhà Lý, Trần, Lê, và Mạc, kể từ khi có danh hiệu Tam khôi dành cho 3 vị trí đầu tiên. Người đỗ Trạng nguyên nói riêng và đỗ tiến sĩ nói chung phải vượt qua 3 kỳ thi: thi hương, thi hội và thi đình.
Khoa thi đầu tiên được mở ra dưới thời Lý năm 1075, lúc đó vua nhà Lý chưa đặt ra định chế tam khôi nên người đỗ đầu khoa thi này là Lê Văn Thịnh chưa được gọi là Trạng nguyên. Danh sách cụ thể những người đỗ đầu các kỳ thi này xem bài Thủ khoa Đại Việt. Phải đến khoa thi năm Thiên Ứng Chính Bình thứ 16 đời vua Trần Thái Tông (1247) mới đặt ra định chế tam khôi (3 vị trí đỗ đầu có tên gọi thứ tự là: Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) thì mới có danh hiệu Trạng nguyên. Đến thời nhà Nguyễn thì không lấy danh hiệu Trạng nguyên nữa (danh hiệu cao nhất dưới thời nhà Nguyễn là Đình nguyên). Do đó Trạng nguyên cuối cùng là Trịnh Tuệ đỗ khoa Bính Thìn (1736) thời Lê-Trịnh
Thứ tự
|
Tên
|
Năm sinh
năm mất |
Quê
|
Năm đỗ
Trạng nguyên |
Đời vua
|
Ghi chú
|
1
|
Trạng nguyên đầu tiên.
| |||||
2
|
Tổ 5 đời của Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi.
| |||||
3
|
Ông tổ nghề làm lọng
| |||||
4
|
Ông tổ nghề nuôi ong.
| |||||
5
|
Trạng nguyên đầu tiên của triều đại nhà Trần.
| |||||
6
| ||||||
7
| ||||||
8
|
Trạng nguyên nhỏ tuổi nhất.
| |||||
9
|
Trần Thái Tông
| |||||
10
|
1256
|
Trần Thái Tông
| ||||
11
| ||||||
12
|
1266
|
Trần Thánh Tông
| ||||
13
|
Trần Thánh Tông
|
Tổ thứ ba (Huyền Quang) của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử
| ||||
14
|
Trần Thánh Tông
| |||||
15
|
Cháu 5 đời của Mạc Hiển Tích,
Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn] | |||||
16
| ||||||
17
| ||||||
18
|
Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn]- văn bia đầu tiên.
| |||||
19
|
Trạng Lợn, Lưỡng quốc trạng nguyên[cần dẫn nguồn].
| |||||
20
|
Trạng Lường
| |||||
21
|
Lê Thánh Tông
| |||||
22
|
1425-?
|
Lê Thánh Tông
| ||||
23
|
1454-?
|
Lê Thánh Tông
|
Trạng Chiếu (Tam nguyên)
| |||
24
|
Lê Thánh Tông
| |||||
25
|
1465-?
|
Lê Thánh Tông
| ||||
26
|
?-1520
|
Lê Thánh Tông
| ||||
27
|
Lê Thánh Tông
| |||||
28
|
Lê Thánh Tông
| |||||
29
| ||||||
30
|
Lê Hiển Tông
| |||||
31
|
1528-?
|
Trạng Ăn
| ||||
32
|
Nguyễn Giản Thanh và Hứa Tam Tỉnh
|
1482-?
|
Lê Uy Mục
|
Trạng Me
| ||
33
|
1479-?
| |||||
33
|
Lê Tương Dực
| |||||
34
|
1498-?
| |||||
35
| ||||||
36
|
Lê Cung Hoàng
| |||||
37
| ||||||
38
| ||||||
39
|
Mạc Thái Tông
|
Trạng Trình
| ||||
40
|
Mạc Thái Tông
| |||||
41
| ||||||
42
| ||||||
43
|
Mạc Tuyên Tông
| |||||
44
|
Mạc Tuyên Tông
| |||||
45
|
Mạc Tuyên Tông
| |||||
46
|
1526-?
|
Mạc Tuyên Tông
| ||||
47
| ||||||
48
|
Mạc Mậu Hợp
| |||||
49
|
Mạc Mậu Hợp
| |||||
50
|
1587-?
|
Trạng nguyên lớn tuổi nhất
| ||||
51
|
Lê Thần Tông
| |||||
52
|
Lê Thần Tông
| |||||
53
|
1643-?
| |||||
54
|
Trạng Bịu, Lưỡng quốc Trạng nguyên[cần dẫn nguồn]
| |||||
55
|
1701-?
|
Trạng nguyên cuối cùng
|
Trong danh sách trên, riêng 2 tỉnh Bắc Ninh và Hải Dương đã chiếm quá nửa số Trạng nguyên ở Việt Nam với 38/55 vị.
Nếu dựa theo danh sách này thì có 49 Trạng nguyên chính thức và Trạng nguyên đầu tiên là Nguyễn Quán Quang. Những người đỗ đầu các khoa thi từ năm 1246 trở về trước chưa đặt danh hiệu trạng nguyên.
Tuy nhiên, các tác giả Vũ Xuân Thảo trong bài Vài số liệu, tư liệu chưa chính xác trong cuốn "Những ông nghè ông cống triều Nguyễn" đăng trên tạp chí Xưa và Nay số 67, tháng 9 năm 1999 và Lê Thái Dũng trong Giở trang sử Việt năm 2008 của Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội thì Trạng nguyên đầu tiên là Nguyễn Quan Quang, đỗ khoa Bính Ngọ (1246)[2].
Có tài liệu như Các nhà khoa bảng Việt Nam (dẫn theo Hồng Đức [3]) lại tính Nguyễn Quan Quang là vị trạng nguyên đầu tiên: Phải tới khoa thi thứ 6 (khoa Đại tỉ thủ sĩ) vào năm Bính Ngọ (1246), niên hiệu Thiên Ứng Chính Bình thứ 15, đời vua Trần Thái Tông mới đặt danh hiệu Tam khôi (Trạng nguyên – Bảng nhãn – Thám hoa) và Nguyễn Quan Quang đã đậu Trạng nguyên, Phạm Văn Tuấn đậu Bảng nhãn, Vương Hữu Phùng đậu Thám hoa.
Trong danh sách 47 vị trạng nguyên treo ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) thì Nguyễn Quan Quang được ghi đầu tiên rồi sau đó mới là Nguyễn Hiền!
16
| |
12
| |
7
| |
5
| |
3
| |
2
| |
1
| |
Chưa rõ quê quán
|
1
|
No comments:
Post a Comment